Program profilaktyki gruźlic
Kto może skorzystać z programu:
Program adresowany jest do osób dorosłych, nie posiadających w dotychczasowym wywiadzie rozpoznanej gruźlicy, w tym – w szczególności:
- które miały bezpośredni kontakt z osobami z już rozpoznaną gruźlicą,
- które charakteryzuje przynajmniej jedna z cech: bezrobotny, niepełnosprawny, obciążony długotrwałą chorobą, obciążony problemem alkoholowym, narkomanią, bezdomny.
Program realizują pielęgniarki Podstawowej Opieki Zdrowotnej u których pacjent złożył deklarację wyboru.
Na czym polega program:
W ramach programu pielęgniarka POZ przeprowadza ankietę w celu wstępnej oceny stanu zagrożenia gruźlicą płuc oraz skierowania do dalszej diagnostyki i leczenia w poradni specjalistycznej. Ankieta jest poufna. Na jej podstawie oceniany jest poziom ryzyka zachorowania na gruźlicę. W razie stwierdzenia podwyższonego ryzyka zachorowania na gruźlicę, pacjent jest kierowany do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej a następnie w razie potrzeby na dalszą diagnostykę i ewentualne leczenie do Poradni Gruźlicy i Chorób Płuc.
Gruźlica jest chorobą zakaźną – wywoływaną przez bakterię – prątek gruźlicy. Źródłem zakażenia jest najczęściej chory na gruźlicę – prątkujący. Osoba chora na gruźlicę podczas kaszlu, kichania, odkrztuszania /odpluwania/ głośnego śmiechu, mówienia, wydala prątki wraz z kropelkami śluzu. Kropelki z zawartymi prątkami unosząc się w powietrzu, mogą dostać się do płuc kolejnych ludzi wraz z wdychanym powietrzem. Jeden nieleczony chory prątkujący zakaża w ciągu roku średnio od 10 do 15 ludzi. Chory prawidłowo leczony już po miesiącu przestaje być zaraźliwy dla otoczenia. W przeciwieństwie do innych chorób zakaźnych jedynie u 3-8% ludzi zakażonych prątkiem rozwija się gruźlica. Choroba rozwija się gdy nastąpi osłabienie sił obronnych organizmu. Najczęstszymi czynnikami zewnętrznymi osłabiającymi organizm ludzki są: niedożywienie, złe warunki mieszkaniowe – przeludnione, ciemne, wilgotne mieszkania, a także złe warunki sanitarne. Do czynników wewnętrznych sprzyjających przejściu zakażenia prątkiem w chorobę, należą zakażenie HIV, cukrzyca, krzemica, choroby nowotworowe, choroby krwi, schyłkowa niewydolność nerek oraz np. stan po transplantacji, leczenie sterydami, leczenie immunosupresyjne, szybka utrata masy ciała.
