Pielęgnacja skóry
Skóra noworodka jest szczególnie wrażliwa. W chwili urodzenia skóra jest jałowa i pokryta mazią płodową, która pełni funkcję ochronną. Prawidłowe pH wynosi 5,5-6,0 i przeciwdziała nadmiernemu rozwojowi bakterii na powierzchni. Wzrost pH przy stosowaniu mydeł zasadowych sprzyja penetracji bakterii w głąb skóry. Delikatna skóra noworodka podatna jest na uszkodzenia i podrażnienia. Komórki naskórka są ze sobą słabo związane, toteż wymaga ona szczególnej ochrony. Założeniem pielęgnacji jest usuwanie zanieczyszczeń, natłuszczanie, nawilżanie oraz wzmacnianie mechanizmów ochrony skóry.
Ogólne zasady pielęgnacji skóry dziecka polegają na:
- nie narażaniu skóry noworodka na działanie silnych proszków do prania i mydeł
- dbaniu o nawilżenie skóry
- utrzymaniu właściwej wilgoci
- minimalizowaniu otarć (osuszać dotykiem)
- nie eksponowaniu skóry dziecka na działanie promieni słonecznych i wiatru
Kosmetyki używane do pielęgnacji skóry dziecka powinny posiadać atest Państwowego Zakładu Higieny i Instytutu Matki i Dziecka.
Pielęgnacja główki i twarzy
U noworodka szczególnej pielęgnacji wymaga skóra głowy, która nie jest jeszcze dojrzała. Należy dbać o higienę skóry głowy poprzez jej mycie i czesanie. Nieprawidłowa pielęgnacja może doprowadzić do wystąpienia ciemieniuchy. Wszystkie produkty do mycia skóry i włosów małych dzieci muszą być dobrze tolerowane przez błony śluzowe i nie powinny podrażniać oczu. W przypadku ropiejących oczu, kolejno przemywamy je wacikami namoczonymi w przegotowanej wodzie jednym ruchem w kierunku od kącika zewnętrznego do wewnętrznego. Nosek dziecka zazwyczaj oczyszcza się sam, a jeśli są z tym problemy, to należy do przewodów nosowych zakropić 1-2 krople soli fizjologicznej. Wydzielina ulegnie rozrzedzeniu. Następnie układamy dziecko w takiej pozycji (np. na boczku), aby zawartość mogła swobodnie wypłynąć. Nie jest polecane stosowanie gumowych gruszek i aspiratorów, gdyż mogą uszkadzać śluzówkę jamy nosowej. Małżowiny uszne myjemy przy kąpieli, wyłącznie zewnętrzne części, uważając aby woda nie dostała się do wnętrza uszu. Nie zapominamy o okolicy za małżowiną, gdzie często dochodzi do odparzeń.
Pielęgnacja okolic krocza
Toaleta krocza obowiązuje przy każdorazowej zmianie pieluszki. W pielęgnacji krocza używamy najczęściej nawilżanych chusteczek pielęgnacyjnych. U dziewczynek okolice krocza należy myć dokładnie rozchylając wargi sromowe. Zanieczyszczenia zmywać w kierunku odbytu. U chłopców również delikatnie myjemy prącie, rozszerzając napletek i uwidaczniając ujście cewki moczowej. Pamiętamy przy tym aby napletka brutalnie nie odciągać, gdyż możemy spowodować uszkodzenie (przez pierwszy rok życia jest „przyklejony” do żołędzi członka). Należy również dokładnie oczyścić okolicę worka mosznowego.
Kąpiel
Noworodek nie posiada jeszcze w pełni wykształconego systemu obrony przed infekcjami, stąd szczególna potrzeba starannej higieny dziecka. Kąpiel noworodka jest nie tylko nieodłącznym elementem pielęgnacji, ale również ogromną radością dla dziecka i rodziców. Dotyk zapewnia maluchowi poczucie bezpieczeństwa, a możliwość pluskania w ciepłej wodzie sprawia ogromną przyjemność.
Pamiętaj:
- napełnij wanienkę odpowiednią ilością wody (5-10cm)
- sprawdź łokciem czy woda ma właściwą temperaturę (37 stopni C)
- utrzymaj stałą temperaturę pomieszczenia (22-24 stopnie C)
- na dno wanienki włóż pieluszkę tetrową lub specjalny materacyk (działa antypoślizgowo)
- dodaj emulsję do kąpieli dla noworodków
Kąpiel krok po kroku:
Połóż dziecko na wcześniej przygotowanym ręczniku. Następnie rozbierz maleństwo.
Malucha wkładamy do wanienki bardzo delikatnie, najlepiej w taki sposób, aby wyglądało na zabawę. Zanurzamy dziecko w wodzie trzymając jedną ręką pod paszką, podtrzymując główkę na swoim przedramieniu. Drugą ręką podtrzymujemy pupę.
Po włożeniu do wanienki uwalniamy prawą rękę, a pupę opieramy o dno wanienki. Za pomocą myjki lub dłoni myjemy skórę dziecka, jednocześnie delikatnie ją masujemy. Prawą ręką myjemy główkę, ramiona, piersi, brzuszek, plecy, nogi i pośladki. Pamiętaj aby podtrzymywać główkę maleństwa. Następnie należy obrócić maleństwo. Robimy to bardzo ostrożnie.
Dziecko wyjmujemy na wcześniej przygotowany ręcznik.Owiń maleństwo ręcznikiem i delikatnie zbieraj wilgoć, która pozostała na jego skórze. Pamiętajmy, że skórę dziecka osuszamy przez dotykanie, a nie pocieranie.
Pielęgnacja pępka
Należy unieść kikut pępowiny i spryskać go Octeniseptem i zostawić do wyschnięcia. Przed każdą toaletą pępka myjemy ręce. Octenisept używamy raz na dobę. Nie zakrywamy pępka pieluchą do czasu odpadnięcia kikuta. W razie zabrudzenia pępka kałem, myjemy w wodzie z mydłem i osuszamy.
Obcinanie paznokci
Paznokcie należy obcinać gdy wystają poza opuszki palców. Dziecko łatwo może się podrapać, a ponieważ skórę ma delikatną i niedojrzałą łatwo jest wprowadzić infekcję. U rączek paznokcie obcinamy półokrągło, u nóżek prosto, aby nie wrastały w skórę. Do tego celu należy posłużyć się nożyczkami z zaokrąglonymi końcami, aby nie skaleczyć dziecka, nawet, gdy się poruszy. Najlepiej zabieg ten wykonać podczas snu. Paznokcie są bardzo miękkie, więc ich obcięcie nie stanowi problemu.
Ubieranie i spacery
Każde dziecko ma inne odczuwanie ciepła i zimna. Zależy to od jego indywidualnych cech, jak również budowy i masy ciała. Ośrodek termoregulacji w mózgu dojrzewa w okresie noworodkowym, dlatego w drugim miesiącu życia zmiany temperatury otoczenia nie są już dla dziecka problemem. Można kierować się zasadą, że małe dziecko powinno mieć na sobie jedną warstwę ubrań więcej niż dorośli. Aby sprawdzić czy noworodkowi jest zimno, czy też za gorąco, trzeba dotknąć jego skóry na karku i plecach. O przegrzaniu świadczy bardzo ciepła i wilgotna skóra. Prawidłowo powinna być ciepła i sucha. Również stopy powinny być ciepłe, natomiast dłonie mogą być chłodniejsze.
Istotnym elementem w pielęgnacji noworodka są spacery. Zaczynamy od werandowania 5-10 minutowego, a potem stopniowo wydłużamy pobyt dziecka na dworze. Latem można werandować noworodka trochę wcześniej, natomiast zimą raczej dawkować wychodzenie na dwór. Z noworodkiem nie należy wychodzić na spacer jeśli temperatura powietrza spada poniżej 0 stopni C.
